Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP) to choroba układu oddechowego, na którą szacunkowo choruje około 380 milionów ludzi na całym świecie, w tym około 2 milionów w Polsce. Wczesne wykrycie choroby i podjęcie leczenia znacząco zwiększa szansę na złagodzenie nasilenia objawów i zachowanie relatywnie dobrego komfortu życia. Na czym polega diagnostyka POChP? Jakim badaniom należy się poddać w przypadku podejrzenia choroby? To już wyjaśniamy w naszym artykule.
Czym jest POChP?
POChP to choroba wywołana stanem zapalnym w układzie oddechowym, będącym skutkiem długotrwałej ekspozycji na szkodliwe czynniki środowiskowe, takie jak pyły, gazy, zanieczyszczone powietrze czy dym tytoniowy. Choroba prowadzi do nieodwracalnych zmian w drogach oddechowych i pęcherzykach płucnych.
Bezpośrednią konsekwencją POChP są uciążliwe objawy o różnym stopniu nasilenia, które rzutują na codzienne funkcjonowanie, mogąc skutkować inwalidztwem, życiową niesamodzielnością i przerwaniem aktywności zawodowej.
Do najczęstszych objawów choroby zaliczymy:
- Przewlekły kaszel– w przebiegu POChP może występować kaszel niemający charakteru napadowego, co odróżnia go od kaszlu astmatycznego i alergicznego. Objaw ten może się nasilać pod wpływem czynników drażniących, jak pyły, dym tytoniowy czy kurz.
- Duszność– występująca zarówno podczas wysiłku, jak i w fazie spoczynkowej.
- Odkrztuszanie plwociny– czyli gęstej wydzieliny z płuc, czasami o ropnym charakterze.
- Obniżoną tolerancję wysiłku– czyli pogorszenie kondycji, męczliwość, trudności z wykonywaniem podstawowych czynności bez zadyszki, jak ubranie się, wejście po schodach czy przyrządzenie posiłku.
Wymienione objawy mogą występować jednocześnie lub pojedynczo, mając różny stopień nasilenia. Warto przy tym zaznaczyć, że POChP może się przez długi czas rozwijać bezobjawowo lub dawać jedynie skąpe, nieswoiste objawy, co często opóźnia poddanie się diagnostyce POChP.
Czynniki ryzyka POChP
POChP to choroba kojarzona głównie z osobami palącymi wyroby tytoniowe (w tym biernie). I choć wciąż jest to główny czynnik wywołujący Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc, to można wyróżnić także inne grupy ryzyka.
Coraz większym zagrożeniem zdrowotnym jest zanieczyszczenie powietrza. Długotrwałe funkcjonowanie w środowisku smogowym może przyczynić się do wystąpienia poważnych chorób układu oddechowego, w tym właśnie Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc.
Grupę ryzyka tej choroby tworzą również osoby wykonujące specyficzne zawody, w których występują szkodliwe czynniki środowiskowe, takie jak pyły, gazy i opary chemiczne. Można tutaj wymienić górników, hutników, rolników, operatorów maszyn budowlanych, pracowników firm remontowych, kosmetyczki, fryzjerki, mechaników samochodowych czy sprzątaczki.
To jest ważne:
Każda osoby powyżej 40. roku życia, która jest narażona na te czynniki ryzyka i obserwuje u siebie opisane wcześniej objawy, powinna jak najszybciej poddać się diagnostyce POChP, co oczywiście nie jest równoznaczne z rozpoznaniem choroby.
Diagnostyka POChP – podstawą jest badanie spirometryczne
Pierwszym krokiem w diagnostyce POChP jest wizyta u lekarza rodzinnego, który przeprowadzi badanie osłuchowe i zbierze wywiad środowiskowy. Jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie POChP, pacjent zostanie skierowany na pogłębioną diagnostykę do poradni pulmonologicznej.
Podstawowym badaniem diagnostycznym jest spirometria. Jest to badanie, polegające m.in. na wdmuchiwaniu powietrza do aparatu spirometrycznego. Spirometria pozwala m.in. na określenie wskaźników FEV1 (objętość powietrza wydmuchanego w pierwszej sekundzie nasilonego wydechu) i FVC (natężona pojemność życiowa płuc).
Badanie spirometryczne może wykazać m.in. utrwalone zwężenie oskrzeli, co jest jednym z objawów Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc.
Uzupełniające badania diagnostyczne
Spirometria może nie być wystarczająca do potwierdzenia lub wykluczenia POChP, dlatego często przeprowadza się dodatkowe badania, w tym:
- RTG klatki piersiowej;
- Echo serca;
- EKG;
- Badanie czynnościowe układu oddechowego (pletyzmografię);
- Gazometrię z pulsoksymetrią;
- Ergospirometrię (próbę wysiłkową).
Wczesne rozpoznanie POChP pozwala na podjęcie leczenia, które daje szansę na zmniejszenie nasilenia objawów choroby. Jeśli zatem podejrzewasz u siebie POChP, to nie zwlekaj z wizytą u lekarza POZ.